اَمتیست (AMETHYST) نوعی کریستال کوارتز به رنگ بنفش است؛ و در گروه کوارتز گرانبهاترین سنگ محسوب می شود. کوارتز در گروه اکسید سیلیس قرار دارد. خود سنگ کوارتز در طبیعت به رنگ های گوناگون یافت می شود که هر کدام به نامی معروف است؛

مثلاً دُر کوهی (ROCK CRYSTAL) که بی رنگ است و در تمام نقاط جهان معادن متعددی از آن وجود دارد؛ از جمله در ایران که این نام (دُر) همیشه مترادف با جواهر به کار برده می شود و جایگاه خاصی دارد.

یکی دیگر از انواع کوارتز، سیترین (CITRINE) است که به رنگ زرد روشن تا زرد طلایی و زرد مایل به قهوه ای یافت می شود و بسیار مورد توجه جواهر سازان قرار دارد. این سنگ زیبا که بسیار شفاف است و درخشش بی نظیری دارد، گاهی با توپاز اشتباه گرفته می شود. البته بلورهای سیترین بسیار کمیاب است؛ و سیترین های موجود در بازار از انواع دیگر کوارتز به خصوص کوارتز دودی است که به وسیله حرارت آن را به رنگ زرد در می آورند؛ و با تورمالین زرد، بریل زرد و نیز توپاز زرد شباهت دارد.

آماتیس در گروه سنگ های رنگی در جواهر سازی بسیار مورد توجه است و بیشترین طرفدار را دارد؛ زیرا رنگ آن منحصر به فرد است و در گوهرها کمتر دیده می شود.

بلور آماتیس در لابه لای سنگ ها و مواد رسوبی یافت می شود و معادن اصلی و مهم آن در برزیل، ماداگاسکار، اروگوئه، نامیبیا، ژاپن، ایران، آلمان، فرانسه، اتریش و کوه های اورال است. نام این سنگ از زبان یونانی گرفته شده است. در مورد این گوهر افسانه های فراوان و کاربردهای مختلف ذکر کرده اند.

امروزه اسقف های کاتولیک در بعضی مراسم مذهبی، انگشتری و جام های آماتیس به کار می برند. در گذشته از این سنگ به خاطر رنگ زیبای آن در ساخت جواهر برای ملکه ها و نیز تاج پادشاهان و جام های گوناگون استفاده می شده و برای آن ارزش و اعتبار خاصی قائل بوده اند. نمونه های این شاهکارها را در موزه ها و کلیساهای کشورهای اروپایی می توان مشاهده کرد. از آماتیس برای تسکین سردردهای میگرنی، کم کردن فشارهای عصبی، درمان کم خوابی و کاهش اضطراب استفاده می شود.

فرمول شیمیایی آماتیس 2SIO و درجه سختی آن در مقیاس مُو(MOE) هفت است. این سنگ در مقابل حرارت حساس است و به همین دلیل بایستی بعد از پایان کار جواهر سازی و آبکاری، نگین را سوار کرد.برای تمیز کردن جواهرات ساخته شده با این گوهر، می توان از آب سرد استفاده کرد. اسیدها و مواد قلیایی اثر مخرب روی آن دارد و مانند دیگر جواهرات باید در نگهداری آن دقت فراوان شود.

توجه داشته باشید که هدف از معرفی سنگ ها و انواع جواهر در این صفحه افزایش اطلاعات عمومی و آگاهی دادن به علاقه مندان برای انتخاب بهتر و نگهداری صحیح آنهاست. یادآوری می شود در شرع مقدس اسلام زینت برای بانوان با رعایت آداب شرعی توصیه شده و حتی برای استفاده درست از آن ثواب منظور می شود؛ به علاوه، هزینه بسیار زیاد زینت آلات ایجاب می کند که در حفظ این سرمایه خانوادگی و به عبارتی سرمایه ملی دقت شود.